بررسی تولید آنزیم لیپاز توسط سویه های مخمر از پساب کارخانه روغن نباتی

آنزیم لیپاز یکی از مهمترین آنزیم های صنعتی با فعالیت آنزیمی بالا برای آبکافت، ساخت و ترانس استریفیکاسیون دامنه ی وسیعی از استرها، روغن ها و چربی ها است که در صنایع مختلف از جمله شوینده ها، مواد آرایشی- بهداشتی، داروسازی، غذایی و تخمیری به کار می رود. برای مقرون به صرفه نمودن تولید لیپاز و استفاده در صنعت می بایست محیط کشت مناسب و ارزان قیمت طراحی گردد. هدف این تحقیق بررسی تولید میکروبی لیپاز به عنوان یک محصول با ارزش از لحاظ زیست فناوری توسط مخمر از پساب کارخانه روغن نباتی است.ابتدا اثر روغن زیتون با خلوص متفاوت از لحاظ تجاری بر تولید لیپاز توسط سویه های مخمر یارروویا لیپولیتیکا بررسی شد. مخمر یاررویا لیپولیتیکا سویه fdy1390 به عنوان سویه پرتوان تولید کننده لیپاز انتخاب شد که 300 واحد در میلی لیتر لیپاز در محیط روغن زیتون تولید کرد. پس از بهینه سازی با روش طراحی آزمایش تاگوچی، 340 واحد در میلی لیتر لیپاز به دست آمد. تولید لیپاز با تغییر در استراتژی خوراک دهی به 520 واحد در میلی لیتر رسید. در ادامه پساب سبک و سنگین کارخانه روغن نباتی به عنوان منبع کربن برای تولید لیپاز به کار رفت. پساب سنگین سوبسترای خوبی همچون روغن زیتون برای تولید لیپاز تعیین شد که سویه مخمر 5/184 واحد در میلی لیتر لیپاز بر روی این سوبسترا تولید نمود. همچنین 210 واحد در میلی لیتر لیپاز با تغییر در استراتژی خوراک دهی به دست آمد. پساب سنگین به عنوان منبع کربن، عصاره مخمر و تریپتون به عنوان منابع نیتروژن و ph در سطوح مختلف برای بهینه سازی تولید لیپاز توسط روش طراحی آزمایش تاگوچی مورد بررسی قرار گرفتند. سویه مخمر پس از بهینه سازی 286 واحد در میلی لیتر لیپاز تولید کرد. در بیوراکتور سه لیتری میزان تولید لیپاز به 373 واحد در میلی لیتر رسید. در مجموع پساب سنگین کارخانه روغن نباتی می تواند به عنوان سوبسترای تجدیدپذیر و ارزان قیمت برای تولید لیپاز و کاهش آلودگی زیست محیطی این نوع پساب به کار رود.